Çölyak Hastaları İçin Güvenli Beslenme

Güvenli Yiyecekler


Buğday.arpa,çavdar,yulaf unu ile karışmamış olmak koşulu ile

• Pirinç ve pirinç unu 
• Mısır ve mısır unu – mısır ekmeği
• Süt, yoğurt, ayran, peynir
• Bal, reçel, pekmez
• Yumurta
• Et, tavuk, balık, konserve balık
• Kurubaklagillerin tümü
• Patates dahil Sebze ve meyvelerin tümü
• Zeytinyağı, ayçiçek yağı, tereyağı
• Özel ticari amaçlı üretilmiş glutensiz ürünler

Güvenli Yemek Türleri:

• Un(gluten) açısındanİçeriği bilinmeyen hazır gıdalar çölyaklı bireylere sunulmamalıdır.
• Hazır salçalar un içerebilir, .içerip içermediği bilinmiyorsa yemekler SALÇASIZ hazırlanmalıdır. 
• Kızartmalarda un ile kaplama yöntemi kullanılmamalıdır.

Çorbalar:

• Sebze çorba (salçasız, unsuz)
• Pirinç çorba, pirinçten yapılma yayla çorba (unsuz)
• Mercimek ve baklagil çorbaları (unsuz – salçasız)

Yemekler:

• Şehriyesiz pirinç pilavı
• Salçasız sebze yemekleri (kıymalı, etli, tavuklu olabilir.)
• Salçasız kuru baklagil yemekleri
• Salçasız sebze yemekleri
• Salçasız et – tavuk yemekleri
• Unsuz – ekmeksiz köfteler
• Balık (hazırlanırken hiçbir aşamada saf mısır unu dışında un kullanılmamalıdır)
• Komposto, hoşaf

Yasaklar:

• Buğday, çavdar ve unları ile yapılmış yiyecekler (simit, poğaça, yufka,biküvi, pasta vb.) ve bunların az miktarda da olsa bulunduğu veyabesin hazırlanırken katıldığı yemekler
• Buğday, makarna, erişte, şehriye, irmik
• Hazır salçalar, hazır çorbalar, tarhana

Hazırlık ve Pişirme Aşamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler:

• El hijyenine dikkat edilmeli, glutensiz gıdaları kullanmadan önce eller yıkanmalıdır.
• Glutensiz yiyecekleri hazırlamak için ayrı bir tezgâh ve pişirme alanı oluşturulmalıdır.
• Glutenli ve glutensiz yiyecekler aynı mutfak tezgahında hazırlanacaksa önce glutensiz olanlar hazırlanmalıdır.
• Glutensiz gıdaları hazırlamak için ayrı doğrama tahtaları olmalıdır.
• Glutensiz gıdalar ayrı tencere ve tavalarda pişirilmeli ve ayrı mutfak eşyalarıyla servis edilmelidir veya farklı kullanımlar arasında oldukça iyi bir şekilde yıkanmalıdır.
• Bıçaklar, bulaşabilecek kırıntıları taşıyabileceğinden glutensiz yiyecekler için ayrı olmalıdır.
• Mutfak tezgahlarının temizliği için bez ve süngerler ayrı olmalıdır.
• Tost makinesi, ekmek kızartma makinesi ayrı olmalı veya yağlı kâğıt kullanılmalıdır.
• Tahta, plastik, teflon gibi pürüzlü yüzeyli malzemeler, tamamen temizlenmesi çok zor olan ızgaralar ortak kullanılmamalıdır.
• Glutensiz gıdalar diğer gıdaları kızartmak için kullanılan yağda kızartılmamalıdır.
• Makarna gibi gluten içerikli yiyecekleri kaynatmak için kullanılan su tekrar kullanılmamalıdır.
• Glutensiz ürünler (glutensiz un, glutensiz makarna) yeniden kapatılabilir kap/poşetlerde hava almayacak şekilde saklanmalıdır.
• Glutensiz ürünler ve glutenli ürünler açık biçimde aynı çekmecede bulunmamalıdır.
• Hava dolaşımı taneleri etrafa üfleyerek birbirlerine bulaşmalarına sebep olabileceğinden glutensiz gıdalar ile diğer gıdalar aynı fanlı fırında pişirilmemelidir.
• Hazırlık/pişirme sürecinde görevliler mutfak bezlerini, fırın eldivenlerini, önlüklerini vb. ortak kullanmamalıdır. 

Örnek Yemek Listesi :

Kahvaltı   

• Süt / çay / meyve suyu
• Yumurta
• Peynir / peynir çeşitleri 
• Bal / reçel / pekmez
• Söğüş (domates-salatalık)
• Glutensiz ekmek / mısır ekmeği

Öğle-Akşam:

• Yayla çorba (unsuz) / mercimek çorba (unsuz- salçasız)
• Unsuz- salçasız et/tavuk/balık yemekleri
• Salçasız baklagil yemeği
• Şehriyesiz pirinç pilavı
• Yoğurt / ayran
• Meyve 
• Salata
• Komposto / hoşaf
• Glutensiz ekmek/ mısır ekmeği